پیش درآمدی برای برنامه ریزی فردی و اجتماعی

برنامه ریزی،هنر و مهارتی است که فرد را مصمم می کند با مدیریتی صحیح،نیازهای حقیقی خود را در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف،و مسیر کمال را با سلامت و عافیت طی کرده و به مقاصد و منافع حقیقی خود برسد.

قال علی (ع): التدبیر قبل العمل یومن الندم. برنامه ریزی قبل از عمل،فرد را از پشیمانی می رهاند.

قال علی (ع): من استدبر الامور تحیر. هر که پیش از انجام کارها برنامه ریزی نکند دچار حیرت و سرگردانی می شود.

هر فرد با کمی تامل در مجموعه فعالیتهایی که به صورت روزانه انجام می دهد،به راحتی می تواند وجود تنوع را در برنامه هایش مشاهده نماید.این تنوع به دلیل جنبه های مختلف ساحت وجودی انسان است.شناخت این تنوع در برنامه ریزی امری ضروری بوده و به انسان کمک می کند تا بتواند فعالیت های خود را به خوبی مدیریت نماید.

انواع برنامه :

الف):

طولی
عرضی
منظم
شناور
ناگهانی

ب)

کوتاه مدت
بلند مدت
اصلی
فرعی
ضروری
غیر ضرور

ج):

مفید
مضر مخفی
مزاحم
اجتماعی
فردی

د):

روزانه
هفتگی
ماهیانه
سالیانه
مقدماتی

برنامه ها از جهت ارتباط با دیگران و توالی اجرا

برنامه ها از جهت ارتباط با یکدیگر و توالی اجرا به دو دسته طولی و عرضی تقسیم می شوند.

الف)برنامه های طولی

ساحت وجودی هر انسان دارای دو جنبه درونی و بیرونی است،جنبه بیرونی انسان با عمل قابل مشاهده است و جنبه درونی او،مخفی و دارای سطوح متعدد است.

جنبه های بیرونی انسانی در مواجهه با محدودیت های مختلف از قبیل محدودیت های زمانی و مکانی قرار گرفته و امکان عمل را برای او محدود می سازد.در مقابل جنبه درونی انسان فاقد محدودیت فوق است.در کنار هر نیتی،علمی و در کنار هر علمی،باوری قرار دارد.هر نیتی می تواند با نیت های هم سنخ خود جمع شود،هر علمی می تواند با علم های هم سنخ خود جمع شود و همگی نیز با هم قابل جمع هستند.

به این دسته از برنامه ها که امکان جمع شدن باهم را دارند،برنامه های طولی می گوییم.به عنوان مثال،فردی کار خیری را به نیت انسان دوستی انجام می دهد،او همان کار را می تواند به عنوان ثواب نیز انجام دهد،بنابراین این دو نیت باهم قابل جمع اند.همچنین می تواند به نیت به دست آوردن محبت الهی نیز آن کار را انجام دهد.نیز می تواند در حین کار قرب الهی را در نظر بگیرد.

محدودیت نیت را علم فرد تعیین می کند وگرنه هیچ محدودیت دیگری در داشتن نیت های متعدد وجود ندارد.این مساله درباره انگیزه،باور،علم،طلب،دعا و هر امر درونی ای که در انسان وجود دارد به همین شکل است.بنابراین برخی از ویژگی های این برنامه ها را می توان در موارد زیر دانست:

این سری برنامه ها در سیر طولی زندگی فرد قرار دارند.
زمان بر این برنامه ها مترتب نبوده و انجام هم زمان و موازی آن ها خللی در عملی ساختن آن ها ایجاد نمی کند.
انسان می تواند به طور همزمان آن ها را به مرحله اجرا درآورد.
این برنامه ها به دلیل نداشتن محدودیت در اجرای همزمان آن ها،دارای اولویت نیستند.

ادامه دارد…