پیش درآمدی برای برنامه ریزی فردی و اجتماعی (5)

برنامه ها از جهت بازه اجرا

برنامه ها از جهت بازه اجرای برنامه،ثمربخشی و پایان یافتن آن به دو بخش تقسیم می شوند؛

کوتاه مدت و بلند مدت

الف)برنامه های کوتاه مدت

صرف نظر از منظم بودن یا ناگهانی بودن برنامه ها؛برخی از برنامه ها هستند که مدت زمان به نتیجه رسیدنشان،اندک است.طبیعی است،ملاک کوتاه بودن و بلند بودن زمان برای انجام برنامه های عرفی بوده و به سرعت عمل برنامه ریز وابستگی کامل دارد.

ب)برنامه های بلند مدت

برای به نتیجه رسیدن برخی از برنامه ها به زمان طولانی تری نیاز است.این قبیل برنامه ها به غایت شناسی،علم و البته عزم بیشتری نسبت به برنامه های کوتاه مدت احتیاج داشته و مقاصد و نیازهای اصلی فرد در قبال این برنامه ها تامین می شود.

برنامه های بلند مدت

برنامه ها از جهت ارتباط با زندگی فرد

برنامه ها از جهت داشتن ارتباط مستقیم و غیرمستقیم به زندگی فرد،به اصلی و فرعی دسته بندی می شوند.

الف)برنامه های اصلی

برنامه هایی که قوام رشد و کمال فرد بر آن ها استوار است را به عنوان برنامه های اصلی می شناسیم.این برنامه ها محور اصلی برنامه های فرد محسوب می شوند.

ب)برنامه های فرعی

برنامه هایی که در حاشیه و جوانب و اطراف برنامه های اصلی مطرح هستند را به عنوان برنامه های فرعی می شناسیم.طبیعتا لازم است که برنامه های فرعی کاملا در راستای برنامه های اصلی طراحی شده و هیچگونه تعارض و اختلالی با برنامه های اصلی نداشته باشند.

برنامه ها از جهت اهمیت

برنامه ها از لحاظ میزان اهمیت به دو دسته ضروری و غیر ضروری تقسیم می شوند.

الف)برنامه های ضروری

برنامه هایی را که انسان در صورت کوتاهی در انجام آن ها توسط عقل و شرع بازخواست می شود را به عنوان برنامه های ضروری می شناسیم.

قال علی (ع):من شغل نفسه بما لایجب ضیع من امره ما یجب

کسی که خویشتن را به کارهای غیر ضروری سرگرم کند،با این عمل،کارهای ضروری خود را ضایع و تباه نموده است.

ب)برنامه های غیر ضروری

به برنامه هایی که در رشد فرد تاثیری ندارند و یا جلوی برنامه مهم تری را می گیرند،برنامه های غیرضروری می گوییم.یک برنامه ریزی صحیح و درست در زندگی زمانی است که برنامه های غیر ضروری جایی در برنامه فرد نداشته باشند.البته باید توجه داشت که برنامه های ضروری به معنی برنامه های فرعی نیست،بلکه تمامی برنامه های فرعی،مانند استراحت و تفریح،چنانچه در راستای برنامه های اصلی فرد طراحی و اجرا شوند،از جمله برنامه های ضروری به شمار می روند.

قال الامام علی (ع):طوبی لمن قصر همته علی ما یعینه و جعل کل جده لما ینجیه.

خوشا به حال کسی که هم خود را منحصر به چیزی می کند که به او مربوط است و همه کوشش خود را مصروف چیزی می دارد که سبب نجات اوست.

ادامه دارد…