نمونه آموزشی شناسنامه روستایی

یکی از مشکلات اساسی برنامه‌ریزی برای پیشرفت آبادانی روستاها عدم دسترسی به اطلاعات جامع روستایی ست، این مشکل متأسفانه هم‌اکنون به‌صورت یک چالش بزرگ در تنظیم نظام‌های خدمات‌دهی به روستاها مجریان را دچار سردرگمی نموده است،

چگونه می‌توان بدون شناخت روستاها و دسترسی به اطلاعات و آمار مربوط به زندگی روستایی برای آن‌ها تدبیری اندیشید و طرحی تهیه کرد.

کم نیستند کنشگرانی که بازیچه شتاب‌ها شده‌اند و به دنبال آن هستند که کارهای یک‌ساله را یک‌روزه انجام دهند. در این زمینه بحث زیاد است. تصمیم گرفتیم فهرستی از اطلاعات و کیفیت دانش جاری در روستاها را تحت عنوان شناسنامه کلی تنظیم و در اختیار مخاطبین خویش قرار دهیم:

بخش اول) کلیات روستا

الف)ویژگی های محیط جغرافیایی و طبیعی:

موقعیت سیاسی
موقعیت جغرافیایی
موقعیت ریاضی و نسبی (طول و عرض جغرافیایی)
وسعت کل
وسعت بافت فیزیکی
موقعیت طبیعی (توپوگرافی)
آب و هوا و اقلیم
ارتفاع روستا از سطح دریا
جنس خاک
انواع پوشش گیاهی
منابع آبهای دائمی
انواع جانوران غیر اهلی
حوادث غیر مترقبه و بلایای طبیعی اتفاق افتاده
اراضی
وضعیت سکونت

ب) تاریخچه روستا

نام فعلی،محلی و قبلی روستا
پیشینه و نحوه شکل گیری روستا بر اساس (اسناد و مدارک مکتوب/گفته های مردم)
اسناد و کتیبه ها و آثار باستانی و سنگ قبرها که نام روستا در آنها ذکر شده است
حوادث و وقایع مهم تاریخی و اجتماعی صد سال اخیر
آمار شهدا،آزادگان،جانبازان و رزمندگان داوطلب و مشمول در دوره دفاع مقدس

بخش دوم) کالبد و سیمای فیزیکی روستا:

الف) مسکن روستایی :

نوع سکونت
شکل سکونت
بافت مسکونی
نوع مصالح ساختمان منازل
پروانه مسکونی
پروانه تجاری
تعداد طبقات
پوشش سقف بناها
مساحت کل زمین هر یک از واحدهای مسکونی
سند واحد مسکونی
عمر ساختمانها
نهادینه شدن فرهنگ ساخت و ساز بر مبنای اصول مهندسی ساختمان در بین اهالی؟

ب)طرح هادی

طرح هادی
بازنگری طرح هادی
روان سازی روستا

ج)راههای ارتباطی

نوع و مسافت راه روستا
قرارگیری روستا در جاده اصلی؟
داشتن جاده اختصاصی دارد یا مشترک؟
جاده صعب العبور یا آسان؟
علائم راهنمایی و رانندگی
روشنایی
دسترسی به راهداری
وجود بزرگراه یا اتوبان؟
روستا مجاور راه آهن؟
مهمترین نقاط حادثه خیز

بخش سوم)جمعیت شناسی و جغرافیای انسانی روستا

الف)ساختار جمعیت

جمعیت
توزیع جمعیت بر حسب (سن/سواد/شغل)در آخرین سرشماری

ب)حرکات و تحولات جمعیت طی 5سال

میزان ولادت
میزان مرگ و میر
میانگین سن ازدواج
درصد ازدواج
درصد طلاق
تعداد مهاجران وارد شده/خارج شده از روستا در 5 سال گذشته+علل

ج)آسیب های جمعیت روستا:

تعداد خانوارهای بدسرپرست/معتاد/زندانی/اختلالات روحی روانی بطور جداگانه
تعداد افراد سرپرست بیکار/معلول/از کار افتاده بطور جداگانه
آمار خودکشی/قتل در سی سال گذشته بطور جداگانه
آمار دیگر آسیب های اجتماعی با توجه به میزان جمعیت (سرقت و زورگیری/شرارت و عربده کشی و …)
تعداد خانوارهای نیازمند و تحت پوشش (کمیته/بهزیستی/خیریه ها)

د)ساختار اجتماعی روستا:

دین و مذهب اکثر اهالی
اقلیت های مذهبی ساکن
آمار گروه ها و طوایف و قومیتهای مقیم
آمار زبان و لهجه اهالی به ترتیب اکثریت
تعداد جمعیت مهاجران و اتباع خارجی مقیم
چهره های سرشناس و ذی نفوذ روستا در حوزه های مختلف (علمی،سیاسی،ورزشی و …)

بخش چهارم) اماکن و قابلیتهای مذهبی،آموزشی،فرهنگی و ورزشی

الف)مذهبی

آمار و مشخصات :

مسجد
روحانی ثابت
امام زاده
مدرسه یا حوزه علمی
تکیه یا حسینیه و فاطمیه
دارالقرآن
هیئت یا هیئت های مذهبی
وقفیات
حضور اهالی به ویژه نسل جوان در مسجد؟

ب)آموزشی،فرهنگی و هنری

آمار و مشخصات :

مهدکودک
دبستان
مدرسه راهنمایی
دبیرستان
هنرستان فنی حرفه ای
آموزشکده فنی و حرفه ای خصوصی
نهضت سوادآموزی کابخانه عمومی
کانون فرهنگی
تعداد بی سوادان و بازماندگان از تحصیل زیر 40 سال؟
همکاری مراکز آموزشی و فرهنگی با سایر مراکز بویژه مسئولین محلی؟
همکاری مسئولین محلی و مردم با مراکز آموزشی و فرهنگی؟
مشارکت تحصیلکرده های بومی در توسعه روستا؟
تعداد فارغ التحصیلان در مقاطع مختلف؟
آموزش عمومی(آموزشی و ترویج)/نام کلاس های برگذار شده؟
موضوعات مورد علاقه جهت برگزاری کلاس های عمومی؟
آمار تشکل علمی و فرهنگی
آیا در روستا مطبوعات و روزنامه های کثیر الانتشار توزیع می شود؟
میزان استفاده مردم روستا از روزنامه کثیرالانتشار
آیا روستا به شبکه ابنترنت متصل است؟
میزان استفاده اهالی از اینترنت
میزان استفاده اهالی از رادیو و تلویزیون
میزان استفاده اهالی از ماهواره
میزان پوشش و کیفیت شبکه های سیما
میزان پوشش و کیفیت شبکه های صدا

ج)ورزشی و تفریحی

آمار و مشخصات:

اماکن ورزشی
تیم ورزشی
نام بازی ها و سرگرمی ها سنتی و بومی و محلی رایج در روستا
نحوه گذراندن اوقات فراغت اهالی بویژه جوانان؟
اقدامات مسئولین محلی جهت گذراندن ائقات فراغت اهالی به ویژه جوانان؟
بوستان در روستا؟

د) گردشگری

جاذبه های زیارتی و مذهبی (اماکن زیارتی و مساجد تاریخی و …)
جاذبه های تاریخی و باستانی (قلعه ها،کاروانسراها،پل های تاریخی و …)
جاذبه های طبیعی (کوهها،دره ها،ابشارها،سدها،غارها،آبهای معدنی،محدوده های حفاظتی و …)
جاذبه های فرهنگی (موزه ها،بازارچه ها بویژه بازار صنایع دستی و محلی و مرقد شخصیتهای برجسته کشوری)

بخش پنجم )بهداشتی_درمانی

آمار و مشخصات:

خانه بهداشت
پزشک در خانه بهداشت
بهورز در خانه بهداشت
مرکز بهداشتی درمانی
پزشک در مرکز بهداشتی
درمانی
پزشک خانواده
آزمایشگاه و رادیولوژی
مرکز تسهیلات سازمان
دندانپزشکی یا بهداشت کار دهان و دندان
مطب خصوصی
دندانپزشکی تجربی یا دندانساز
حمام بهداشتی
عمومی
داروخانه
هلال احمر
مطب خصوصی
دامپزشک
تکنسین دامپزشکی
محل دفن زباله های خانگی
ماشین حمل زباله
داروخانه دامپزشکی
غسالخانه

درصد:

همکاری روستاییان در خصوص جمع آوری زباله
کنترل حشرات و حیوانات موزی ناقل بیماری
بهداشت منازل مسکونی و اماکن عمومی و تجاری
رعایت فاصله بین محل دام و سکونت اهالی
تشکیل و تکمیل پرونده بهداشتی برای تمامی اهالی
تمایل به افزایش
باروری
تمایل به کنترل موالیدو تنظیم خانواده
پیشگیری از شیوع استفاده از مواد مخدر و روانگردان
خمات حمایتی برای روستاییان در معرض خطر
دسترسی مناسب به مواد غذایی بهداشتی و سالم
برگزاری کلاسهای آموزش بهداشت عمومی
نام و تاریخ بیماریهای عمومی شایع و مزمن در روستا طی سی سال گذشته
وجود سطل زباله در روستا؟
تجمیع زباله های خانگی،هفته ای چندبار؟
مدیریت مجتمع زباله با چه کسانی؟
مشکلات و موانع جمع آوری زباله ها در روستنا؟

بخش ششم)انرژی و تاسیسات وابسته به آن

الف)آب شرب

منابع تامین آب شرب
مخازن آب شرب
نوع مدیریت آب شرب
وضعیت شبکه آب شرب
وضعیت فعلی شبکه توزیع
کنترل کیفی
کیفیت آب شرب روستا
اتاقک کلریناتور
نوع دستگاه اتاقک کلریناتور
وضعیت کلرزنی

ب) برق

شبکه سراسری برق
برق روستا تحت پوشش کدام ناحیه است؟
توجه امور برق ناحیه به روشنایی معابر
انرژی های نو
مشکلات و نیازهای برق روستا

ج) گاز

گاز لوله کشی
فاصله لوله اصلی تا روستا
گاز روستا تحت پوشش کدام ناحیه است؟
نام و نام خانوادگی با شماره تماس گازبان
در صورت عدم گازکشی،نحوه ی توزیع گاز مایع؟
نام شرکت هایی که اقدام به توزیع گاز مایع می نمایند؟

د)نفت سفید:

شعبه نفت/میزان سهمیه/نام متصدی با شماره تماس
راضی بودن مردم از توزیع؟

ه)سایر منابع سوخت و انرژی

گازوئیل
چوب و هیزم و زغال
سایر (ذکر نام)
میزان صرفه جویی اهالی در مصرف انرژی
میزان استفاده اهالی از لامپ های کم مصرف

بخش هفتم)حمل و نقل

تعداد و نوع وسایل نقلیه عمومی
تعداد و نوع وسایل نقلیه خصوصی و شخصی
وسایل مورد استفاده اهالی؟
نوع وسیله عمومی مورد استفاده اهالی؟
امنیت در شبکه حمل و نقل
مشخصات آژانس مسافربری
مشخصات آزانس باربری
وجود تعمیرگاه ماشین آلات نقلیه و باربری؟و مشخصات؟

بخش هشتم) اقتصاد،اشتغال و بازرگانی:

الف)زراعت و باغداری

درصد شاغلان روستا در بخش زراعت و باغداری
مساحت کل زمینهای زیر کشت
مساحت کل زمینهای زیر کشت محصولات آبی
مساحت کل زمینهای زیر کشت محصولات دیمی
نام محصولات زراعی به ترتیب مساحت زمین زیر کشت و میزان تولید
نام محصولات باغی به تفکیک محصول و مساحت زیر کشت و میزان تولید
منابع تامین آب کشاورزی روستا؟(قنات،چاه نیمه عمیق،چاه عمیق،چشمه،رودخانه،سد)
تعداد چاه های مجاز و غیر مجاز
شیوه های فعالیت(کاشت،داشت و برداشت) در زراعت
شیوه های فعالیت (کاشت،داشت و برداشت) در باغداری
نمایندگی پخش نفت
نمایندگی پخش سیلندر گاز
جایگاه سوخت CNG (گاز)
دسترسی روستائیان به وام های خود اشتغالی
مشارکت بخش خصوصی CNG در خدمات
درصد گسترش بیمه خدمات درمانی روستایی
درصد گسترش بیمه حوادث
درصد گسترش بیمه عمر
درصد توزیع سهام عدالت در بین اهالی روستا
حمایت کمیته امداد و سایر نهادهای حمایتی از روستائیان واجد شرایط
معدن(نام معدن/فاصله معدن تا روستا/نام ماده معدنی/میانگین میزان استخراج روزانه به تن/تعداد پرسنل اداری/تعداد کارگران/مواد مصرفی/میزان سزمایه گذاری بخش دولتی/میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی/مالکیت معدن/وضعیت فعالیت)
صنایع بسته بندی
صنایع ارزش افزوده