عوامل مؤثر سازمان هاي مردم نهاد بر امنيت انساني

امنيت انساني و آگاهي
ضعف اطلاعاتي افراد و عدم وجود آموزش هاي لازم از سوي دولت و خانواده ها، يكي ازمهمترين عواملي است موجب به مخاطره افتادن امنيت افراد در بخش ها و جنبه هاي مختلف امنيت انساني مي شود. براي مثال: بخش عمده اي از مبتلايان به بيماري ايدز علت ابتلا به اين بيماري را عدم آگاهي در خصوص عوامل ابتلا و راه هاي پيشگري از آن ابراز نموده اند (كيوان نيا:1385 .(يكي از كاركردهاي سازمان هاي مردم نهاد در قبال اعضاء خود و حتّي جامعه اي كه سمن در آن ادامه حيات مي دهد، ارتقاء سطح آگاهي است. سازمان هاي مردم نهاد به شكل مستقيم و غيرمستقيم ميزان يادگيري را در افراد بالا برده و موجبات ارتقاء سطح آگاهي اعضاء را به وجود مي آورند. عملكرد سمن ها در حوزة آگاهي
بخشي مي تواند هم به نقش زمينه سازي و هم نقش عاملي داشته باشد. ولي موضوع اصلي اين است كه سازمان هاي مردم نهاد در چه زمينه هايي مي توانند به ارتقاء سطح آگاهي بپردازند.

آگاهي بخشي در خصوص حقوق فردي: هر انسان براي حضور فعال و تأثيرگذار در هر جامعه اي نيازمند برخورداري از حقوقي مشخص است كه حدود عملكرد فرد را تعيين ميكند. رعايت اين حقوق از سوي تمام افراد جامعه، مي تواند موجبات برقراري امنيت انساني را فراهم آورد. راننده اي كه از حقوق خود و عابران پياده در خيابان مطلع است، به خود اجازه نمي دهد كه با زير پا گذاشتن اين حقوق امنيت فرد پياده را به خطر بياندازد و بالعكس عابري كه از حقوق خود مطلع است، هرگز اجازه نخواهد داد كه افراد بي ملاحضه به حقوق ايشان تجاوز نمايند. همانگونه كه مي دانيم، شكل گيري سازمان هاي مردم نهاد برپاية احقاق حقوق افرادي است كه يا مورد توجه قرار نگرفته است و يا پايمال شده است. براي مثال يك سازمان مردم نهاد مدافع حقوق زنان در جهت اطلاع رساني به زنان در مورد حقوقشان و همچنين تمركز بر رعايت اين حقوق شكل مي گيرند. افرادي كه در اينگونه سمن ها فعاليت مي كنند بايد از حقوق فردي خود در اجتماع و همچنين حقوق سايرين اطلاعاتي كامل داشته باشند تا بتواند در مسير تحقق اهداف خيرخواهانه سمن فعاليت نمايد. اگرچه ممكن است فرد بدون اينكه اين آموزش ها را ديده باشد به عضويت يك سازمان مردم نهاد در آيد ولي با قرارگرفتن در آن سمن اين آموزش ها را فرا خواهد گرفت و نسبت به ارتقاء آگاهي سايرين نيز قدم خواهد برداشت.

آگاهي بخشي در خصوص مسئوليت پذيري: افراد و جامعه در قبال يكديگرمسئوليت هايي را برعهده دارند كه اين مسئوليت ها نشأت گرفته از قوانين، عرف و يااعتقادات آدمي است. كمك به هم نوع مسئوليتي نيست كه قانون بر گردن فرد گذارده باشد بلكه هر انسان مسلمان بر پاية اعتقادات مذهبي و ديني خود كمك به انسان هايي كه به نوعي يكي از جنبه هاي امنيت انساني آنها به مخاطره افتاده است را به عنوان يك
مسئوليت فردي قلمداد مي كند. در واقع اينگونه افراد خود را در قبال خداوند مسئول ميدانند. از نگاهي و با توجه به اينكه پايه و اساس تشكيل سمن ها بر اساس خدمات خيرخواهانه و احساس مسئوليت بخشي از مردم در قبال جامعه مي باشد، مي توان گفت كه فردي كه به عضويت سمن در مي آيد از پيش در قبال جامعه احساس مسئوليت كرده است. ولي به طور كلّي افراد با حضور در سازمان مردم نهاد از مسئوليت هاي خود به عنوان يك انساني كه به صورت داوطلبانه براي رفع بخشي از نيازهاي حياتي و اجتماعي افراد جامعه فعاليت ميكند،

از مسئوليت هاي خود در قبال جامعة هدف و انسان ها مطلع ميشود. افزايش آگاهي افراد در مورد مسئوليت ها، اولين گام در مسئوليت پذيري است و مسئوليت پذيري افراد جامعه، تأثيرات زيادي بر برقراري و گسترش امنيت انساني خواهد داشت.

آگاهي بخشي در خصوص تهديدها: امنيت بر پاية دو عنصر فرصت ها و تهديدات شكل ميگيرد. يعني استفاده از فرصت ها در جهت رفع تهديدات. براي اينكه بتوان قدمي در جهت رفع تهديدات برداشت در وهلة اول لازم است بدانيم كه تهديدات امنيت انساني كدام است. آگاهي از تهديدات يكي از مهمترين اقداماتي است كه مي توان در خصوص برقراري و گسترش امنيت انساني انجام داد. سازمان هاي مردم نهاد مي توانند در اين زمينه مؤثر باشند. قرار گرفتن در ساختار سازمان هاي مردم نهاد موجب مي شود كه افراد از تهديداتي كه هويت و ثبات اعضاء و آن سازمان مردم نهاد را -كه هر فرد خود را جزئي از آن ميداند- شناسايي نموده و حتي درصدد رفع آن ها برآيد. اين روند تمريني است براي فرد كه اين تهديدات را از

جامعه اي كوچك (همچون سمن) به جامعه اي بزرگتر ( همچون شهر،كشور ) تعميم داده و اهميت مقابله با اين تهديدات را به خوبي درك نمايد. اين درك از تهديدات موجود، باعث مي شود كه فرد در صدد رفع آنها، خود را توانمند سازد. اين توانمندي گامي است مؤثر بر برقراري و گسترش امنيت انساني.