خصوصیات مرغهای تخم گذار(3)

عنوان نژاد در طیور به دسته ای از آنها اطلاق می گردد که به وسیله تولید مثل به هم ارتباط پیدا می نمایند (همخونی) و همگی دارای خصوصیات ظاهری،تولیدی و فیزیولوژیک مشابه هستند.این خصوصیات و ویژگیها شامل شکل بدن،نوع تولید،وزن و … می باشد.هر نژادمی تواند از چند واریته یا سویه تشکیل شده باشد که هر یک از این واریته ها از نظر رنگ،طرح کلی بدن و یا فرم تاج و ریش،و میزان تولید وضعیتی منحصر بفرد دارد.

همان گونه که پیشتر نیز گفته شد،مرغها را از جهات مختلف طبقه بندی می کنند که یکی از این دسته بندیها از نظر نوع تولید(گوشتی یا تخمگذار یا هر دو)می باشد.تقسیم بندیهای دیگری نیز در طبقه بندی نژادهای مختلف طیور،بر اساس منشاء جغرافیایی پیدایش آنها صورت گرفته است.در زیر به معرفی چند نژاد و سویه معروف دنیا و ایران که به منظور تولید تخم مرغ پرورش داده می شوند می پردازیم:

الف-نژادهای خارجی

از نژادهایی که در دنیا به عنوان تژاد تخمگذار دارای شهرت هستند،می توان از نژاد نیو همشایر (1) ، کامپین(2) و لگهورن نام برد.

مرغ نژاد نیوهمشایر از دسته مرغان آمریکایی است که برای اولین بار در ناحیه نیو همشایر آمریکا به دست آمده است.این نژاد در سالهای اخیر در تمام دنیا توجه مرغداران را به خود معطوف داشته است.نژاد نیو همشایر دارای دو سویه می باشد که یک سویه آن مناسب تولید تخم مرغ و سویه دیگر آن در زمره مرغهای گوشتی محسوب می شود.

تخم مرغ نژاد نیو همشایر اغلب بزرگ و دارای پوسته قهوه ای رنگ می باشد.سایر مشخصه های این نژاد عبارتند از،

پر و بال بلوطی قرمز،پوست و ساق پای زرد،تاج ساده و منقار زرد متمایل به قهوه ای.

نژاد کامپین نیز از دسته مرغهای تخمگذار می باشد.این نژاد منشا بلژیکی داشته،پوست بدن و پوسته تخم مرغ آن سفید می باشد.

مرغ نژاد لگهورن معروفترین مرغ نژاد تخمگذار در دنیا است.از این نژاد 13 سویه مختلف استاندارد شده است که نوع سفید و نوع خرمایی آن بیش از سایر انواع مورد توجه قرار گرفته است.اصل این نژاد،از ناحیه لگهورن واقع در کشور ایتالیا است؛به همین دلیل به این نام معروف شده است.در تقسیم بندی کلی مرغها،مرغ نژاد لگهورن جزءدسته مرغهای مدیترانه ای طبقه بندی می شود.انواع سفید و خرمایی این مرغ،بیش از سایر انواع مورد توجه و اصلاح نژاد قرار گرفته است.معمولا این دو نوع در نقاط سردسیر،بهتر از نقاط گرمسیر پرورش می یابند.در ایران،بخصوص در فصل تابستان که دمای محیط افزایش می یابد،میزان تولید تخم مرغ آنها به نحو چشمگیری کاهش می یابد،اما در زمستان این میزان به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند.

به طور کلی سویه های مختلف نژاد لگهورن را می توان به دو دسته مرغهای با تاج ساده هستند.فرم بدن تمام سویه های لگهورن تقریبا شبیه هم است و فقط از نظر رنگ پر و بال با یکدیگر فرق دارند.نژاد لگهورن از نظر جثه کوچک بوده و دارای بدنی کشیده،پشت نسبتا طوی و سینه تنگ می باشد.ساق پا در این نزاد تقریبا بلند و کشیده است و انتهای دم ها به طرز قشنگی در بالای بدن قرار می گیرد؛به طوری که منظره زیبایی به پرنده می دهد.مرغ لگهورن دارای سر کوچک و تاج و ریش متناسب می باشد و از نظر ظاهر و رفتار بسیار فعال،زرنگ و پر سروصدا است.رنگ پوست،منقار،ساق پا و پنجه در این نژاد زرد رنگ است.تخم مرغ نژاد لگهورن نسبتا درشت و رنگ پوسته آن سفید است.

لگهورن از نظر تخمگذاری بهنترین نژاد مرغ دنیا محسوب می شود.این نژاد به سرعت رشد می کند و در سن پایین بالغ شده و شروع به تخمگذاری می کند.برخی سویه های لگهورن در 4_5 ماهگی به تخم می آیند.میزان تولید سالیانه این نژاد بسیار خوب است.چنانچه برخی از انواع لگهورن تا بیش از 300 تخم در سال تخمگذاری می کنند.از نظر تبدیل غذا به تخم مرغ (بازده تبدیل غذا به تخم مرغ)،ان نژاد در بین سایر نژادها برترین است.زیرا با حداقل غذا تخم مرغ کافی تولید می کند.چون جثه این نژادکوچک است.از نظر صرفه جویی در جا،نگاهداری آن مقرون به صرفه است. زیرا می توان در هر متر مربع 5_8 مرغ لگهورن را نگهداری نمود.میزان تلفات در این نژاد کم بوده و به جهت متفاوت در برابر عوامل نامساعد محیطی و بیماریها،این نزاد از این نظر هم یکی از بهترین نژاد مرغ تخمگذار در دنیا شناخته شود.

ب_نژاد مرغ تخمگذار ایرانی

به طور کلی نژادهای مرغ موجود در ایران را به سه گروه زیر تقسیم می کنند:

1_نژادهای خالص ایرانی.

2_نژادهای خارجی

3_مرغهای مخلوط.

مطالعات انجام شده نشان می دهد تنها دو نژاد نسبتا خالص در نقاط مختلف ایران وجود دارد که از میان آنها مرغ نياد مرندی دارای خصوصیات مرغان تخمگذار می باشد.مطالعات زیادی در مورد مرغ نژاد مندی صورت نگرفته است.این نژاد یکی از بهترین نژادهای تخمگذار در ایران محسوب می شود.اصل این نژاد از شهرستان مرند (واقع در استان آذربایجان شرقی) می باشد.با توجه به موقعیت جغرافیایی مرند،که مرغ نژاد مرندی احتمالا با مرغ نژاد سیاه روسیه که در قرن گذشته به ناحیه آذربایجان وارد شده است،از یک منشا باشند. از مرغ نژاد مرندی تنها نوعی شناسایی به عمل آمده است و ویژگیهای آن به قرار زیر می باشد:

منقار سیاهیا خاکستری،لاله گوش سفید و کوچک،ریش متوسط و قرمز،جثه عمیق با طول متوسط به طوری که بدن جمع و جور به نظر می رسد،ساق پا دارای پر و جهت پرها به طرف خارج است و پنجه ها بدون پر می باشند.رنگ پر و بال مرغ مرندی،سیاه با انعکاس سبز می باشد.وزن مرغها در سن بلوغ 2/2_2 کیلوگرم و وزن خروسها 2/5 کیلوگرم است.مرغهای مرندی در سن 6_7 ماهگی به تخم می آیند و میزان تخمگذاری آنها در شرایط روستایی 120_150 عدد و در شرایط مناسب حتی تا 180 عدد نیز می رسد.وزن تخم مرغ در این نزاد،حدود 50 گرم است.