تکثرگرایی و توسعه نهادی:ارتقای همکاری های چندبخشی در عرصه ترویج کشاورزی(5)

عرضه کنندگان بدیل خدمات ترویج کشاورزی…

علاوه بر کارگزاران دولتی،طیفی از عرضه کنندگان ترویجی را می توان بر شمرد که بسته به شرایط نهادی در مناطق مختلف در عرصه ترویج کشاورزی به غعالیت مشغول هستند(جدول 2-12).هر یک از عرضه کنندگان خدمات ترویجی،مزیت های نسبی،قابلیت ها و اهداف خاص خویش را دارند(بانک جهانی،2002):

-عرضه کنندگان خصوصی و انتفاعی تحت تاثیر نیروهای بازار و عوامل تعیین کننده سودآوری قرار دارند و در صورت فراهم بودن بازار رقابتی و کارا،اثربخش و کارآمد عمل می نمایند.ترویج خصوصی به طور فزاینده ای در حال رشد است که بخشی از این روند از کناره گیری دولت از عرضه برخی خدمات و خصوصی سازی در برخی حیطه های تحت قیمومیت بخش عمومی،ناشی می شود؛

-سازمان های غیر دولتی،انعطاف پذیر عمل می نمایند؛در قبال کار با گروه های محروم و کشاورزان فقیر احساس تعهد می نمایند؛از سازمان های محلی حمایت به عمل می آورند و رهیافت هایی را دنبال می کنند که با شرایط میدانی و محلی سازگار است.بیشتر سازمان های غیردولتی در زمینه ایجاد و تقویت سازمان های محلی و تسهیل پیوند آنها با بازار تبحر دارند و اکنون به عنوان یکی از شرکای مهم اهداگران و نهادهای بین المللی توسعه و ترویج کشاورزی،محسوب می شوند؛و

-تشکل های تولیدی فعال در بخش کشاورزی،کشاورزان عضو را در راستای طرح و پیگیری تقاضای مربوطه توانمند می سازند،با عرضه کنندگان خدمات قرارداد می بندند تا شرایط برای تعامل با بازار مهیا شود و روند پاسخگویی نیز بهبود یابد.

-دانشگاه ها و مراکز آموزشی نیز می توانند نقش های متنوعی را در عرصه ترویج ،عهده دار شوند(AKIS.1999).

تربیت حرفه ای و رسمی پرسنل ترویج کشاورزی و فراهم سازی تسهیلات آموزش ضمن خدمت برای آنها،تهیه موارد آموزشی و رسانه ای ترویجی،حمایت فنی از متخصصان موضوعی و محققان طرف همکاری های ترویجی،و ارایه خدمات ترویجی به گروه های هدف،از حیطه های نقش آفرینی دانشگاه ها در ترویج کشاورزی به شمار می رود.

بخش عمومی :

-_خدمات ترویجی مربوط به وزارتخانه های کشاورزی،آموزش،تحقیقات و فناوری؛

_خدمات ترویجی ارایه شده از سوی دانشگاه؛

_موسسات تحقیقات ملی و مراکز بین المللی تحقیقات و توسعه کشاورزی؛

بخش خصوصی :

1-بخش غیر تجاری (عمدتا بخش سوم):

سازمان های غیر دولتی _بنیادها _هیات ها تخصصی کالا _آژانس های کمک کننده و اهداگران کمکهای توسعه

2_بخش تجاری :

_عرضه کنندگان ماشین آلات و نهاده ها: بذور؛ داروها و خدمات دامپزشکی _ماشین آلات و تجهیزات،آفت کش ها و کودهای معدنی آلی

_بخش زراعی: کشاورزان ؛ انجمن های کشاورزان ؛ موسسات متمرکز بر محصولات تخصصی

_بخش خوار و بار : شرکت های بازاریابی و فرآوری

_مساعدت های فنی : شزکت های مدیریتی و مشاوره ای / رسانه ها

در جریان ساماندهی نظام های ترویجی تکثرگرا،مسایل و چالش های مرتبط با هماهنگی،پوشش فراگیر تمامی گروهای مخاطب با تمرکز بر مزایای نسبی هر یک از عرضه کنندگان خدمات،کنترل و تضمین کیفیت روند ارایه خدمات برپایه ارزیابی و ظرفیت سازی مستمر،پیشاوری کارگزاران ترویجی قرار دارد،در چنین شرایطی،کارگزاران دولتی می بایست وظایفی را در راستای شناسایی و معرفی کنشگران راهبر و هماهنگ کننده،تمرکز زدایی و پیگیری مسایل متعارف نظام های ترویجی،همانند بهبود روابط تحقیقات و ترویج کشاورزی،عهده دار شود.