مهاجرت و حاشیه نشینی از نگاهی متفاوت(6)

قبل از تحلیل مدلهای مقابله دفاتر تسهیل گری با موضوع آسیب های اجتماعی تعریف خود آسیب اجتماعی و آنچه که در اذهان به عنوان آسیب اجتماعی عنوان می شود هم دارای اهمیت است.در اینجا می بایست میان برخی از رفتارهای مهاجرین که برخواسته از دفاع هویت قومی،قبیله ای،مذهبی و فرهنگی می شودبا سایز آسیب های اجتماعی تفاوت قائل شد.بسیاری از خشونت ها و درگیری های خیابانی که در مناطق حاشیه شهر دیده می شود با توجه به مناسبات قومی،قبیله ای،محلی،دینی و … قابل پیش بینی و طبیعی است.این رفتارها و بروزات افراد ریشه در تعلق خاطرهایی که گاها در تعارض با یکدیگر قرار می گیرند.زمانی تعلق به محیط است و زمانی به قوم و قبیله و زمانی هم به یک برخورداری تعلق خاطر وجود دارد.آنچه که در برنامه ریزی برای این اقدامات و جلوگیری شیوع این خشونت ها و درگیری ها مهم است کشف و فهم این تعلق خاطر های متکثر که ریشه درموضوعات متعدد دارد و ساماندهی همه این تعلق خاطرها در یک دایره ای به نام محل و مکان زندگی است.با فهمیدن این موضوع می توان این تحول را در حوزه روستایی آغاز کرد؛به عبارتی در نهایت باید بفهمیم که جوان روستایی تعلق خازرش به چیست و چه چیزی را دوست دارد.

با بیان این ملاحظه در تعریف آسیب های اجتماعی،اکنون به تحلیل مدل های مواجهه دفاتر تسهیل گری با آسیب های اجتماعی می پردازیم.این مدل ها به منظور رفع آسیب های اجتماعی در نقاط حاشیه نشین و یا بافت های فرسوده شهری که درصد پایینی از این مناطق را شکل می دهد طرح هایی را تهیه می دهند که نه تنها از درون مردم منطقه نمی جوشد و در پیوند عمیق با مردم نیست،بلکه تنها مخاطب آن 20%این جوامع هستند.بقیه شان و منزلت 80%دیگر اهالی منطقه تحت الشعاع این سیاست ها قرار می گیرد.این گون سیاست های دستوری و از بالا به پایین هرچند که شایدچند معتاد را اصلاح کند و یا مراکز آموزشی و بهداشتی را ایجاد کند،اما وجود آسیب های اجتماعی معلول فقدان تربیت انسان است.تربیتی که هیچ کدام از این مدل ها به آن پاسخی صحیح ارائه نمی دهند چرا که پاسخ صحیح در برنامه ای است که توسعه درون زاد را همراهی کند.

ایجاد و استقرار دفاتر تسهیل گری همانند نظام مستشاری برای انجام امور است که هیچ فردی تمایلی به آن ندارد.همان گونه که ما به جهت نگاه درون زاد و تکیه به ظرفیت های داخلی خودمان هیچ گاه حاضر نیستیم که بیگانگان برای ما تصمیم بگیرند،مردم بومی مناطق حاشیه نیز نسبتی با ایده ها،نوع نگاه کارشناسی به انسان که بعضا دینی نیز نیست،مدرن سازی منطقه بر اساس اگوها،المان ها و شاخص های جوامع دیگر برقرار نمی کنند،چرا که تحت تربیت این مدل ها قرار نمی گیرند.نسخه های دفاتر تسهیل گری برای کاهش آسیب های اجتماعی زمانی حساسیت برانگیز می شود که این دفاتر که خود بیگانه با محیط حاشیه هستند و صرفا نسبتی اقتصادی و پیمانکاری با محیط های حاشیه نشین دارند،صحبت از هویت بخشی برای ایجاد حس تعلق به مکان می کنند این دفاتر و نهادهایی از این دست قبل از هر چیز باید نسبت و موضع خودشان را در موضوع هویت مشخص کنند؛چرا که کار پیمانکاری نمی تواند ما را به هویت برساند و تعلق خاطر به محیط مطرح می کنند؛هویتی ویترینی،مادی و نهایتا پوزیتویستی است.

ادامه دارد…