محدود شدن صید از دریاها و اقیانوس ها باعث شده است تا به پرورش آبزیان در آب های داخلی توجه خاصی شود.در کشور ما استعدادهای فراوانی برای صید و پرورش آبزیان در مناطق ساحلی فراهم است.به علاوه امکانات قابل توجهی نیز در زمین ها و آبهای داخلی وجود دارد.از جمله این امکانات،قنات ها،چشمه ها و چاه های کشاورزی هستند.به طوری که در سرچشمه بیشتر آنها استخرهای کوچک و بزرگ برای ذخیره آب ساخته شده اند.
با رعایت کردن بعضی نکته ها و دستورهای فنی مانند اصلاح استخر،وصل کردن توری در محل ورودی و خروجی آب و … می توان آنها را برای پرورش ماهی آماده کرد.از بعضی از این استخرها که شرایط و وضع جغرافیایی مناسبی دارند و درجه حرارت آب آنها برای ماهیان سردآبی مناسب است،می توان جهت پرورش ماهی قزل آلا استفاده کرد.برای آن که پرورش قزل آلا در این استخر با موفقیت همراه باشد،باید استخرداران آموزش ببینند. به همین دلیل،امیدواریم که این نشریه آموزشی بتواند بای هموطنان عزیز روستایی و کشاورز مفید باشد.
1_آشنایی با ماهی قزل آلای رنگین کمان
این ماهی یکی از معروفترین ماهی های سردآبی جهان است.تخم گذاری و رشد و نمو این ماهی ها در آبهای سرد انجام می شود.بالاترین حد وزن این ماهی 23/6 کیلوگرم گزارش شده است.ولی اندازه های 1000_200 گرمی آن نیز در بازار وجود دارد.این ماهی شکارچی است و غذای طبیعی آن گوشتی و جانوری است.اگر نیازهای این ماهی فراهم شود،به راحتی تعداد آن زیاد می شود و قابل پرورش است.
2_شرایط محیطی لازم برای پرورش قزل الا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی
_درجه حرارت اب: دمای مناسب آب برای پرورش قزل الا بین 12_18 درجه سانتیگراد است.البته بهترین مقدار تغذیه و رشد این ماهی در دمای 16 درجه سانتیگراد است.نوجه کنید که در دمای کمتر از 10 درجه سانتیگراد،سوخت و ساز بدن ماهی قزل آلا کم می شود. در نتیجه رشد ان هم کم خواهد شد.همچنین در دمای بالاتر از 18 درجه سانتیگراد به دلیل کم شدن اکسیژن محلول در آب،هضم و جذب غذا به خوبی انجام نمی شود و ماهی رشد کافی نمی کند.به علاوه دمای زیاد برای ماهی خطرناک است.
_اکسیژن محلول در آب
ماهی قزل آلا نسبت به ماهی های پرورشی دیگر به اکسیژن بیشتری نیاز دارد.به همین دلیل،پرورش آنها در آبهای سرد انجام می شود.چون آب سرد اکسیژن بیشتری در خود دارد.گرم شدن و کثیف شدن زیاد آب،مقدار اکسیژن محلول آن را کم می کند.عئض کردن پی در پی آب و ریزش آب ورودی استخر به شکل فواره ای،اکسیژن محلول ان را زیاد می کند.
_اسیدیته آب (1) : بیشتر آب ها اسیدیته مناسبی برای پرورش ماهی دارند.در اثر فعالیتهای زیستی ماهی ها و همچنین کثیف شدن زیاد آب،اسیدیته استخر به هم می خورد،درنتیجه،آب برای ماهی خطرناک می شود. عوض کردن مناسب آب،بالا نگه داشتن اکسیژن محلول آن و تمیز نگه داشتن استخر،اسیدیته را در حد تعادل نگه می دارد.
_کدر شدن آب: ماهی قزل آلا به آب شفاف و تمیز نیاز دارد.به طوری که دست کم تا عمق 1 متری استخر دیده شود. کدر شدن خیلی کم آب،مشکل زیادی برای ماهی به وجود نمی آورد.ولی کدر شدن زیاد باعث کم شدن قدرت دید ماهی برای گرفتن غذا می شود.در نتیجه رشد ماهی کم می شود.همچنین آب استخر بیشتر کثیف می شود.
_عامل های دیگر:
به طور کلی آبی که برای پرورش قزل آلا استفاده می شود،نباید آلوده باشد.برای این منظور آب قبل از ورود به استخر،باید از گل آلوده شدن،شست و شوی ظرف ها،کثیف شدن توسط دام و یا ورود فاضلاب و سم حفظ شود.
مطالب جالب
اهمیت خصوصیات آب در پرورش ماهیان
استخر ذخیره آب کشاورزی
شیلات